Öz Şefkat Nedir? Kendinize Karşı Nazik Olmanın Gücü

Günümüzde pek çok kişi başkalarına karşı anlayışlı ve nazikken, konu kendine gelince oldukça sert olabiliyor. İşte bu noktada öz şefkat devreye giriyor. Peki öz şefkat nedir, neden önemlidir ve hayatımıza nasıl entegre edebiliriz? Bu yazıda öz şefkat kavramını detaylıca ele alacak, öz şefkati geliştirmek için uygulanabilir öneriler sunacağım

Öz Şefkat Nedir?

Öz şefkat, kişinin kendine karşı yargılayıcı ve eleştirel değil, anlayışlı, nazik ve destekleyici bir tutum sergilemesidir. Öz şefkat duygusu yüksek olan bireyler başarısızlık, yetersizlik veya benzer bir durum yaşasa dahi kendilerine karşı merhamet duyarlar. Kendilerini küçümsemek, yargılamak yerine cesaretlendirirler. Psikolog Dr. Kristin Neff'e göre öz şefkat üç temel bileşenden oluşur:

1. Kendine Nezaket: Hatalar karşısında kendini suçlamak yerine, kendine anlayışla yaklaşmaktır. Kendine nezaket gösterme konusunda güçlük yaşayan bireyler olumsuz bir durum karşısında kendilerini yargılarlar. Başarısızım, beceriksizim, ben iyi bir şeyi hak etmiyorum zaten gibi cümleleri kendilerine karşı sık sık söylerler.

2. Ortak İnsanlık Hissi: Acının ve kusurların evrensel bir insan deneyimi olduğunu kabul etmektir. Ortak insanlık hissi zayıf olan bireyler genellikle çevresindekilerin problemlerini dinler fakat kendi problemlerini başkaları ile paylaşmazlar. Bir süre sonra bu problemleri ve acıları sadece kendileri yaşıyormuş hissine kapılırlar. Herkes mutlu ben değilim yanılgısına kapılan bireyler bir süre sonra toplumdan izole olmaya, yalnız yaşamaya başlarlar.

3. Farkındalık (Mindfulness): Zorlayıcı duyguları bastırmak yerine, onları yargılamadan fark etmek ve kabul etmektir. Bireyin kendisine şefkatli yaklaşabilmesi için ona acı veren duygu ve düşüncelere bakabilmesi, onları deneyimlemesi gerekir. Acı veren duyguları deneyimlemek her ne kadar zor olsa da bireye anda kalmayı öğretir. Bu nedenle her duygu hemen regüle edilmemeli, düzenlenmemelidir. Bazen insan gün boyu üzgün olabilir veya öfkesini hemen kontrol edemeyebilir. Bu durum son derece normal ve insanidir.

Öz Şefkat Neden Önemlidir?

Araştırmalar, yüksek öz şefkat düzeyine sahip kişilerin:

• Daha az stres ve kaygı yaşadığını,

• Daha sağlıklı ilişkiler kurduğunu,

• Öz güvenlerinin daha yüksek olduğunu,

• Başarısızlık karşısında daha hızlı toparlandığını göstermektedir.

Ayrıca öz şefkat, duygusal ve psikolojik dayanıklılığı artırarak, yaşamın zorluklarıyla daha etkili başa çıkmayı sağlar.

Peki özşefkat konusunda problem yaşıyorsak ne yapacağız. İşte size öz şefkat geliştirmek için etkili 5 yöntemden bahseceğim.

Öz Şefkati Geliştirmek İçin 5 Etkili Yöntem

1. İç Diyalogunuzu Gözlemleyin: Kendinize nasıl konuşuyorsunuz? Bu iç sesi bir arkadaşınıza yöneltseydiniz, nasıl hissederdi? Bir problem yaşadığınız zaman kendinizi yargılar mısınız? Yoksa teselli eder, cesaretlendirici cümleler mi kullanırsınız. Eğer yargılayıcı ifadeler kullanıyorsanız, bu ifadeleri bir arkadaşınıza kullansaydınız, arkadaşınız nasıl hissederdi? Muhtemelen kötü hissedeceğini düşündüğünüz için arkadaşınıza yargılayıcı ifadeler kullanmazsınız. Siz de arkadaşınız kadar değerlisiniz ve yargılamayı hak etmiyorsunuz. Kendinize karşı yargılayıcı dil yerine daha pozitif bir dil kullanmayı deneyin. Kendinize karşı pozitif dili geliştirmek için bir deftere her gün kendinizle ilgili 3 tane olumlu özelliğinizi, kendinizde beğendiğiniz, takdir ettiğiniz durumları not edin.

2. Kendinize Mektup Yazın: Zor bir dönemden geçerken, kendinize şefkat dolu bir mektup yazın. Mektup yazarken kendinize karşı yargılayıcı bir dil kullandığınızı fark ederseniz hemen kendinizi durdurun ve ifadelerinizi pozitif kelimelerle değiştirin. Mektup yazarken dingin bir müzik ve loş bir ışık size ilham olabilir :)

3. Farkındalık Egzersizleri Yapın: Meditasyon ve nefes çalışmalarıyla anın içinde kalın. Farkındalık temelli yürüyüşler yapabilirsiniz. Her gün geçtiğiniz yoldaki ağaçlara dikkat edin örneğin. Bu ağaçlar nasıl görünüyor? Gövdesi nasıl, kalın mı, ince mi, kabuklu mu? Dalları nasıl, yapraklı mı, meyveleri var mı? Bu ağaçlar dile gelip size bir tavsiyede bulunsaydı ne söylerdi? Daha fazla doğa meditasyonu için benimle iletişime geçebilirsiniz.

4. Kusurlarınızı Kabullenin: Mükemmel olmaya çalışmak yerine, insan olmanın doğallığını benimseyin. Mükemmel olmanın bir sonu yoktur, mükemmel insan da yoktur. Bu nedenle kendinizde değiştirebileceğiniz özelliklerinizi not edin ve yavaş yavaş değiştirmeye çalışın. Değiştiremeyeceğiniz özelliklerinizi ise kabul edin.

5. Destek Alın: Gerekirse bir uzmandan psikolojik destek alarak bu süreci profesyonelce yönetin. Psikolojik destek hakkında bilgi almak için ulaşabilirsiniz.

Kendinize İyi Davranın

Unutmayın, başkalarına gösterdiğiniz şefkati kendinize de göstermek en az onun kadar kıymetlidir. Öz şefkat geliştikçe, hem iç dünyanızda hem de ilişkilerinizde pozitif değişimler fark edeceksiniz. Kendinize nazik davranın, çünkü bunu en çok hak eden kişi sizsiniz.

Daha farklı konularda yazılarımı okumak için web sitemi takipte kalın :)

Psikolojik Danışman Merve Çetin Koçyiğit