Öfkeyi Kontrol Edelim Mi?
Öfkeyi Kontrol Edelim Mi?
Öfke nedir? Öfke kontrolü nedir? Kimlerin öfke kontrolüne ihtiyacı vardır? Öfke kontrolü nasıl sağlanır?
Toplumumuzun her kesiminde öfke giderek artan bir problem haline geldi. Konya Psikoloji'ye öfke ve öfke kontrolü hakkında birçok soru soruluyor. Bu yazımda sizlere öfke ve öfke kontrolünden bahsedeceğim. Öfke kontrolü hakkında işte detaylar...
Öfke Nedir?
Öfke, doyurulmamış isteklere, karşılanmayan beklentilere ve engellenmelere karşı verilen son derece doğal, insani ve evrensel bir duygudur. Halk arasında genelde öfkeden olumsuz bir duyguymuş gibi bahsedilir fakat öfke de diğer sevinç, üzüntü, korku, kaygı gibi duygulardan bir tanesidir. 7 den 77 ye herkeste doğuştan vardır. Peki, neden öfkeyi diğer duygulardan daha fazla duyuyoruz? Çünkü öfke kontrol edilemediği takdirde kişinin kendisine veya bir başkasına zarar verebilir. Bu zararı önlemek adına öfke kontrol edilmesi gereken bir duygudur.
Bilişsel yaklaşıma göre öfke, bireyin sahip olduğu mantıkdışı inançların sonucu oluşur ve devam ettirilir. Öfke de üzüntü, sıkıntı, çökkünlük gibi mantıkdışı inançların bir ürünüdür. Aslında olaylar kişiyi öfkelendirmez. Kişi kendi kendine, inançları doğrultusunda öfkelenmektedir. Olaylarla ilgili yerleşmiş inanç, yorum ve değerlendirme kalıpları ve bunlardan türetilen düşünceler bireyin öfkelenmesine neden olmaktadır
Öfke Kontrolü Nedir?
Öfke kontrolünün tanımını yapmadan önce şunu bilmeliyiz ki, öfke kontrolü hiç öfkelenmemek, hep sakin kalmak demek değildir. Öfke Kontrolü, kişinin kendisine veya bir başkasına zarar vermeden sağlıklı yollarla öfkesini yaşayabilmesidir. Öfke kontrolü için birçok alternatif vardır. En yaygın kullanılan teknikleri ele alacağım.
Öfke Kontrolünü Sağlamanın Yolları
ABC Modeli: Bilişsel terapinin bir tekniği olan ABC modelinde birey yaşadığı olay hakkında duygu, düşünce ve davranışlarını gerçekçi bir şekilde değerlendirmektedir. Modele göre A, yaşanılan olayı, B olay hakkındaki düşüncelerimizi, C ise duygumuzu ifade eder. Bilişsel kurama göre, genellikle B yani olayla ilgili düşüncelerimiz çarpıtılmıştır. Bu düşüncelerimizi gerçekçi düşüncelerle değiştirdiğimiz zaman duygumuz da değişecektir. Örneğin;
İş arkadaşınız işe kaldı ve siz bu duruma çok öfkelendiniz.
A- İş arkadaşınız işe geç kaldı.
B- İşleri benim üstüme yıkmak için bilerek gelmedi (kanıtınız olmaksızın arkadaşınızın bilerek geç kaldığını düşündünüz)
C- Öfke
Şimdi bu senaryodaki düşünceyi değiştirelim.
A-İş arkadaşınız işe geç kaldı.
B- Herkes zaman zaman işe geç kalabiliyor, birazdan gelir (geç kalmaya ilişkin diğer alternatifleri de düşündünüz.
C- Sakin kalabilme, rahatlamış hissetme.
Gördüğünüz gibi düşüncelerinizi değiştirdiğiniz zaman duygularınız da değişecektir. Bilişsel kuram ve bilişsel terapi hakkında daha fazla bilgi için mesaj atabilirsiniz.
Nefes Egzersizi
Diyaframınızdan derin nefesler alın; göğsünüzün üst kısmıyla nefes almanız sizi rahatlatmaz. Nefes alıp verdiğinizde göğsünüz değil, karnınız şişmelidir. Derin nefeslerinizi alırken, kendi kendinize tekrar tekrar “gevşe!” Ya da “sakin ol!” Diyerek telkinde bulunun. Nefes verirken içinizden 4 e kadar sayın ve adım adım nefesinizi verin. Çok sık nefes alıp vermek baş dönmesine neden olabilir.
Ortamdan Uzaklaşma
Öfkelendiğiniz zaman sizi öfkelendiren ortamdan biraz uzaklaşıp sakinleşmeye çalışmak hep sizi hem karşınızdaki insanı olabilecek zararlardan korur.
Profesyonel Yardım Alın
Öfkeniz günlük yaşamınızı etkiliyorsa, bir uzmandan destek almak faydalı olabilir. Öfke yönetimi eğitimleri veya bireysel terapiler bu konuda yardımcı olabilir.
Öfke kontrol problemi hem çocuklarda hem de yetişkinlerde olabilir. Öfke kontrol problemi için randevu alabilirsiniz.